De nieuwste trend in pensioenland heet ‘defined contributions’ (DC). Deelnemers beleggen hierbij zelf hun pensioenpremie, maar dragen ook het risico. Inmiddels valt zo’n 15% van de werknemers onder zo’n doe-het-zelf pensioen en dat percentage groeit rap, menen experts. Wat houdt DC in, en welke risico’s lopen deelnemers?
Steeds meer pensioenfondsen gaan over op defined contributions, een systeem waarbij mensen zelf hun pensioen opbouwen. Theo Gommer, partner bij het Tilburgse pensioenadvieskantoor Akkermans, waarschuwt werknemers er voor dat ze goed moeten opletten dat de nieuwe regeling positief uitpakt. In een DC-regeling bepalen de deelnemers zelf hoe ze hun pensioenpremie beleggen. Gommer: “Die vrijheid is positief. Als je jong bent, kun je gezien je langere beleggingshorizon meer risico nemen en daarmee een hoger rendement behalen. Bij een pensioenfonds dat defensiever moet beleggen, ben je als jongere snel een dief van je eigen portemonnee.” Twee zaken zijn volgens Gommer van cruciaal belang wil een werknemer er op vooruit gaan: de hoogte van de premie die de werkgever betaalt én de mate van beleggingsvrijheid.
Nekharen
Wat beleggingsvrijheid betreft, gaan veel regelingen al snel mank. Bij Nederlanders gaan de nekharen namelijk rechtop staan als de termen risico en pensioen in één zin vallen. Daarom kiezen werkgevers veelal de weg van de minste weerstand: met producten die wél de voordelen van DC bieden (geen balansverplichting, lagere kosten), maar het risico voor werknemers toch beperken. Mengvormen dus tussen het traditionele gegarandeerde pensioen, ook wel defined benifits (DB) benoemd, waarbij een deel van de uitkering gegarandeerd is. Zo heeft een aantal verzekeraars een pensioencontract voor een middelloonregeling zonder indexatiezekerheid. De inflatiecorrectie is afhankelijk van de beleggingswinst. De indexatie is daarmee voor risico van de werknemer. Er bestaat ook een iets radicalere mengvariant: de collectieve DC-regeling. Daarbij lopen deelnemers individueel geen risico, maar delen ze in het ongeluk of geluk op de beurs als collectief. ,,Bij deze vorm grijp je echter naast je beleggingsvrijheid, terwijl je wel zelf, zij het als groep, het risico draagt. Dan heb je geen zekerheid én geen eigen keuzes,” stelt Gommer. Wat wél voor deze variant pleit is dat collectief beleggen veelal lagere kosten met zich meebrengt. Het addertje onder het gras is vooral de premie. Een pure DC-regeling (eigen risico) zou hetzelfde moeten kunnen uitkeren als de traditionele DB-regeling. Mits de premie maar gelijk is. Dat zal ten minste de rekensom zijn van de werkgever: hij zal binnen een DC-regeling de hoogte van de premie afstemmen op een gelijk pensioen uitgaande van hetzelfde beleggingsrendement als er in het verleden door de pensioenregeling is behaald. Meestal ligt dat rond de 7%. Als werknemers dan vervolgens individueel dat gemiddelde jaarlijkse rendement halen is er niets aan de hand.
Spreiden
Gommer: “Maar het is de vraag of individuen dat rendement kunnen halen. Ze kunnen nooit zo goed spreiden als een collectieve regeling en hebben relatief hogere kosten.” Daarmee wordt het belangrijk dat de werkgever de hoogte van de premie afstemt op een realistisch beleggingsrendement. De boodschap voor werknemers: laat je niet met een te lage premie de vrije markt opsturen. Omdat een DC goedkoper is voor werkgevers, valt er over de premie goed te onderhandelen.
Waarom ‘defined contributions’ (DC)?
De overgang naar DC is, zo beweren bedrijven, nodig wegens de nieuwe boekhoudregels. Werkgevers moeten alle pensioentoezeggingen waaruit later nog ongedekte verplichtingen kúnnen voortvloeien op de balans zetten. Veel bedrijven willen echter geen grillige balanspost waar ze nauwelijks grip op hebben. Een gegarandeerd pensioen hoort per definitie op de balans omdat een werkgever bij tegenvallende beleggingsresultaten van de pensioenregeling zal moeten bijstorten. Dat moet hij ook doen als er indexatietoezeggingen zijn gedaan. Of indien er sprake is van een eindloonregeling, waarbij de aanspraken van een deelnemer plots kunnen stijgen door een carrièrestap. Bij DC hoeft de werkgever alleen maar de premie te betalen en daar stoppen zijn verplichtingen: een post op de balans wordt voorkomen. Pensioen-expert Theo Gommer vraagt zich af of het ‘balansargument’ wel de eigenlijke reden voor de invoering van DC-regelingen is. “Hoe je het ook wendt of keert: een DC-regeling is goedkoper voor een werkgever. Je hoeft niets meer te garanderen, en garanties kosten geld.”
bron: Overgeld.nl